علم و تفکر

فرسایش

سطح کره ی زمین همواره زیر تهاجم قرار دارد و به علت شرایط آب و هوایی ( دمای بالا و فعالیت شیمیایی) و همچنین نیروهای باد، آب و انجماد، مورد فرسایش قرار می گیرد. سر انجام تمام خرده های سنگی که از فرسایش یک منطقه به وجود آمده اند، در نقطه دیگری رسوب می کنند. ممکن است آنها به علت جاذبه ی زمین به پایین تپه سرازیر شوند. یا توسط باد مورد حمل و و انتقال قرار گیرند. یا در نهایت به وسیله رودخانه ها به دریا ریخته شوند. در نواحی ساحلی، امواج  دریا که حامل ماسه و ریگ می باشند، پیوسته در حال کوبیدن و تخریب ساحل هستند. این امواج، ساحل را به صورت صخره برش داده و پایه آن را تضعیف می کنند. عاقبت، سنگ و خاک و گیاهان موجود در قله نابود شده و یک صخره برهنه را بر جای می گذارند. در نقاطی که سنگ نرم می باشد. ممکن است دریا موجب پیدایش غار گردد. هنگامیکه امواج هر دو طرف یک دماغه بلند را در هم می کوبند، ممکن است درون صخره و میان دو غار را فرسایش دهند و یک قوس طبیعی را به وجود آورند.

بر روی سطح زمین، باد همانند یک دمنده یا وزند شن و ماسه عمل میکند. باد، شن و ماسه عمل می کند. باد، شن و ماسه و غبار را با خود حمل و به سوی صخره ها پرتاب می کند. به علت آنکه باد میتواند ذرات را تا ارتفاع زیادی بالا ببرد، صخره در قسمت پایین و نزدیک به سطح زمین نسبت به نقاط بالاتر، بیشتر مورد فرسایش قرار می گیرد. این موضوع، به تشکیل شکل های غیر عادی در سنگها و صخره ها منجر میگردد.

بر روی کوه های بلند، برف هرگز آب نمی شود و به صورت لایه های عمیقی روی هم انباشته می شود. برف تازه به برف زیرین فشار می آورد و آن را به صورت یخ، فشرده می سازد. همچنان که یخ قطور می گردد، به علت وزن خود به پایین کوه کشیده شده و به یک رودخانه یخی به نام "یخچال طبیعی" تبدیل می شود. سنگ های موجود در یخ، مانند کاردک یا تیغ عمل می کنند. آنها، صخره های اطراف را به صورت دره ای به شکل یو و دارای شیب تند، تراش می دهند.

چشم انداز بسیاری از مناطق بیابانی، در نتیجه تاثیر رودخانه ها و یخچال های طبیعی در زمانهای قدیم به وجود آمده است. باران های تند در بیابان ها به ندرت می بارند. اما ممکن است برای به وجود آوردن رودخانه های موقتی که موجب شسته شدن ماسه های سطحی می شوند، به حد کافی شدید باشند.

ماسه ای که به وسیله باد وزیده می شود، به کار باران ادامه میدهد، زیرا هر چیزی که در مسیر آن قرار داشته باشد، با خود می شوید  و می برد.

صخره های سخت پس از فرسایش صخره ها و سنگ های نرم برجای باقی می مانند و چشم اندازی از صخره های مدور و تپه های دارای قله مسطح و جدا افتاده را به وجود می آورند. رودخانه ها اغلب در جایی که یخچال های طبیعی به پایان می رسند، آغاز می گردند. همچنانکه سیلاب های به وجود آمده از برف ذوب شده که گاهی به علت بارش باران طغیان می کند. کوهپایه را می شویند، سنگ های سست را نیز با خود حمل می کنند و یه درّه به شکل "وی " را به وجود می اورند. رودخانه هایی که پس از آن جاری می شوند، ریگ، ماسه وگل را با خود به همراه می آورند. در نزدیکی دهانه رودخانه، جریان آن آرام می شود و رودخانه بتدریج بار خود را ته نشین می کند. موادی که به دریا می رسند، به وسیله جریان های دریایی گسترده شده و سواحل را به وجود می آورند. برخی از این سواحل به دلیل ردیف های تل ماسه به عقب می روند.