انواع فعل در زبان فارسی و طرز ساخت آنها

1)ماضی ساده/ مطلق =بن ماضی+شناسه های ماضی :
 رفتم / رفتی/ رفت / رفتیم / رفتید / رفتند.نکته: گاهی در قدیم برای زینت بخشیدن به فعل ماضی ساده پیشوند
« ب»می افزودند
    بگفت ای هوادار مسکین من      برفت انگبین یار شیرین من

۲)ماضی استمراری=می+ماضی ساده :
می رفتم / می رفتی / می رفت /می رفتیم / می رفتید / می رفتندنکته 1:  گاهی در قدیم به جای « می» از پیشوند « همی» استفاده
می کردند : 
همی کشت  و  همی گفت  ای دریغا    که باید کشتن و هشتن در این دشت
نکته 2: گاهی در قدیم به جای  « می» در اول فعل ، از پسوند « ی » در اخر فعل استفاده  می شد : 
کبوتران  به  طاعت  و مطاوعت  او  روزگار  گذاشتندی
3)ماضی نقلی=صفت مفعولی+ام.ای.(است).ایم.اید.اند :
رفته ام / رفته ای / رفته است / رفته ایم / رفته اید / رفته اند
نکته : شکل کامل فعل ماضی نقلی ( رفته استم / رفته استی و.... )
در قدیم گاهی مورد استفاده قرار میگرفت :
آن   شنیدستی ( شنیده ای ) که از عشق  نباید  ترسید

4)ماضی بعید=صفت مفعولی+بودم.بودی.بود.بودیم.بودید.بودند :
رفته بودم / رفته بودی / رفته بود /.........

5)ماضی التزامی=صفت مفعولی+باشم.باشی.باشد.باشیم.باشید.باشند :
رفته باشم / رفته باشی / رفته باشد / .......
6 ) ماضی مستمر/ ملموس = داشت + شناسه + ماضی استمراری فعل اصلی : داشتم میرفتم / داشتی میرفتی / داشت می رفت / .......
نکته : گاهی بین دو جزء کمکی و اصلی ماضی مستمر فاصله ایجاد می شود که نباید ما را به اشتباه بیندازد  :
داشتم  کم کم  به  او  دل  می بستم   ( داشتم می بستم = ماضی مستمر)
 7)مضارع اخباری=می+بن مضارع+شناسه های مضارع :
 می روم / می روی / میرود/.......
نکته 1: گاهی در قدیم به جای پیشوند « می» از «همی» استفاده می شد:
همی گویم و گفته ام بارها            بود کیش من مهر دلدار ها
نکته2 :گاهی این فعل (چه در زمان حاضر چه در قدیم ) بدون علامت خاص به
 کار برده می شود :
بگفت آن جا به صنعت در چه کوشند ؟        بگفت اندوهخرند و جان فروشند.  (کوشند/ خرند / فروشند ، مضارع اخباری هستند)
این کار مشکلاتی را با خود همراه دارد  ( دارد = مضارع اخباری)
نکته3 : گاهی در گذسته به جای « می » ا ز« ب» در ابتدای فعل استفاده
 می شد
8)مضارع التزامی= ب+بن مضارع+شناسه های مضارع :
 ببینم / ببینی / ببیند / ..........
نکته1 : گاهی این فعل بدون پیشوند « ب » مورد استفاده قرار می گیرد :
 اگر دستم رسد  (برسد) بر چرخ گردون ........
نکته2 : گاهی به جای پیشوند « ب» در اول فعل از « می» استفاده می شود و برای تشخیص این فعل از مضارع اخبای فقط باید به معنی آن توجه کرد : 
زاغ گفت: من باری جای نگه دارم و می نگرم (بنگرم) تا چه کنند
نکته3: شکل ظاهری « سوم شخص مفرد ماضی استمراری » و « دوم شخص جمع مضارع اخباری » در برخی افعال شبه هم هستند و فقط باید در جمله تفاوت آنها را تشخیص داد  :
می خرید ( آن پسر هر روز کتاب می خرید «ماضی استمراری» )  و (شما همیشه کتاب می خرید « مضارع اخباری »)
این نکته برای افعال زیر نیز صدق میکند
دریدن / خریدن / لرزیدن / سنجیدن / لغزیدن / پریدن / ......
 نکته4 : دوم شخص جمع مضارع التزامی و دوم شخص جمع فعل امر از نظر ظاهر کاملا شبیه هم هستند : 
شاید به قایم شهر بروید ( مضارع التزامی )       به قایم شهر بروید( امر)
9 )مضارع مستمر ( ملموس ):فعل های کمکی از مصدر « داشتن » ( دارم / داری / دارد / ....) + مضارع اخباری  :
دارم می روم / داری می روی / دارد می رود /........
نکته : گاهی هم بین جزء کمکی و اصلی مضارع مستمر فاصله ایجاد می شود:
دارم کم کم به موفقیتشان امیدوار می شوم ( دارم می شوم= مضارع مستمر)

10)آینده=خواهم.خواهی.خواهد.خواهیم.خواهید.خواهند+بن ماضی :
خواهم گفت / خواهی گفت/ خواهد گفت