سفینه های فضایی
سفینه های فضایی
ماه و ستاره ها در فضا مُعلّقند و خورشید هم همین طور. ستارگان به خاطر فاصله زیادی که از ما دارند، کوچک به نظر می رسند، اما واقعیّت آن است که آنها خورشید هایی بزرگ هستند.
ماه، نزدیکترین همسایه ما در فضاست. اما با وجود این، باز هم از ما دور است.
سفینۀ فضایی، وسیله ای است که انسان آن را می سازد تا در فضا حرکت کند. درفضا، مسیرها بسیار طولانی هستند.
سفینۀ فضایی، معمولا به وسیلۀ چند موشک حرکت می کند. گازهای داغی که از عقب موشک به شدّت خارج می شوند، آن را در جهت مخالف به حرکت در می آورند.
وقتی توپی را بالا می اندازی، بر می گردد و به زمین سقوط می کند. نیرویی که نام ان را جاذبه می گذاریم، توپ را به پایین می کشاند. نیروی جاذبه، همان نیرویی است که ما را به طرف زمین جذب می کند و وری آن نگه می دارد.
برای این که موشک بر جاذبۀ زمین غلبه کند، باید کاری کنیم که با سرعت بسیار زیادی حرکت کند.
رها کردن موشک، به همکاری افراد بسیار نیاز دارد. کارکنان مرکز مراقبت در زمین، موشک را در حین حرکت در فضا کنترل می کنند و به وسیلۀ رادیو« بی سیم» با ان مرتبط هستند.
گاهی موشک، چند مرحله ای است، یعنی از چند موشک تشکیل شده است. هر مرحله که سوختش تمام شود، از بدنۀ موشک جدا می شود. هر چه موشک در فضا بیشتر اوج بگیرد، مقاومت هوا کمتر می شود، و در نتیجه نیاز موشک به سوخت نیز کمتر می شود.
بعضی از موشکها حامل انسان هستند. اتاقک دارای سرنشین، در نوک موشک واقع است و کپسول فضایی نامیده می شود. کسانی که به سفر فضایی می پردازند، فضانورد نام دارند.
در داخل سفینۀ فضایی، نیروی جاذبه و جود ندارد. به همین علت ، فضانوردان در داخل کپسول فضایی شناورند. فضانوردان از راه لوله، غذا صرف می کنند، و گرنه غذا نیز شناور خواهد شد.
سفینه فضایی آپولو، سه فضانورد را به مدار ماه برد. دو تن از آنان، به وسیلۀ اتاقک ماه نشین مخصوص، روی سطح ماه فرود آمدند. به این ترتیب، آنها اولین کسانی بودند که قدم بر سطح ماه نهادند.
در جوّ ماه هوا نیست، به این خاطر آن دو فضانورد، لباسهای فضایی مخصوص پوشیده بودند و هوا را از طریق محفظه هایی دریافت می کردند. آنها به وسیله دستگاههای رادیویی « بی سیم» با مرکز مراقبت در زمین مرتبط بودند.
فضانوردان، جاهایی از سطح ماه را جستجو کردند. و سنگهایی از ماه جمع آوری کردند. روی سطح ماه آب نیست و زندگی وجود ندارد. فضانوردان با اتاقک ماه نشین حرکت کردند و به سفینۀ فضایی آپولو که تا آن موقع با هدایت فضانورد سوم، روی مدار ماه منتظر آنها بود بازگشتند. سفینه، هر سه را به زمین بازگردانید و آنها به سلامت در دریا فرود آمدند.
ماهواره ها، سفینه هایی فضایی هستند که فضانورد حمل نمی کنند. آنها گاهی خیلی کوچک، به اندازۀ توپ فوتبال هستند.
ماهواره ها در فضا زیاد پیش نمی روند، بلکه موشکها آنها را به مدار اطراف زمین می برند وآنها به مدتی طولانی به گردش در آن مدار می پردازند.
ماهواره ها به کارهای زیادی می پردازند. برای ما از فضا تصویر به زمین ارسال می کنند و ما با تحلیل آنها، وضعیت آب و هوا را تشخیص می دهیم.
بعضی از ماهواره ها دارای دستگاههای عکسبرداریی هستند که پیامهای تلویزیونی و تلفنی را از قسمتی از زمین می گیرند و به قسمت دیگر منعکس می کنند.
در سال 1973 میلادی، دانشمندان، یک ایستگاه فضایی را به فضا پرتاب کردند و آن را اسکایلاب، یعنی آزمایشگاه فضایی، نام گذاشتند. این ایستگاه، شش سال دور زمین می چرخید، تا این که در سال 1979 سقوط کرد و منهدم گردید.
سه گروه از فضانوردان، یکی پس از دیگری به ایستگاه اسکایلاب رسیدند. فضانوردان به آزمایشهای فضایی زیادی پرداختند و هر یک از گروهها نزدیک سه ماه در فضا به سر برد.
شاتل فضایی، نوعی جدید از سفینه های فضایی است. این سفینۀ فضایی به زمین باز می گردد و دوباره از آن استفاده می شود. شاتل فضایی مانند موشک از زمین حرکت می کند، سپس به زمین بر می گردد و مانند هواپیما، روی یک باند فرود می آید.
شاتل فضایی، طوری طراحی شده که می تواند هفت فضانورد و بسیاری از تجهیزات و وسایل را حمل کند. گاهی نیز طوری تجهیز می شود که فضانوردان بتوانند در آن، یک ماه تمام روی یک مدار در اطراف زمین باقی بمانند.
از شاتل فضایی، برای قرار دادن ماهواره ها در مدارهای اطراف زمین نیز می توان استفاده کرد. همچنین امکان این هست که فضانوردان در حالی که در فضا به سر می برند، به تعمیر ماهواره های از کار افتاده بپردازند و یا از طریق تلسکوپی قوی، ستارگان را بررسی کنند.
امکان این نیز هست که شاتل، دانشمندان و آزمایشگاههایشان را به فضا ببرد و پس از آنکه به تجارب و آزمایشهای دلخواهشان پرداختند، آنها را به زمین برگرداند.
بعضی از سفینه های فضایی، جهت اکتشافات و جمع آوری اطلاعات به تعدادی از سیارات فرستاده می شوند. این سفینه های فضایی اکتشافی، فضانوردی حمل نمی کنند.
سفینه های فضایی اکتشافی، تصاویر و اطلاعاتی را از سیّاراتی که به آنها رسیده اند به زمین می فرستند.
شاید در آینده ، سفینه های اکتشافی فضایی را به ستارگان دوردست بفرستیم. سفینه های امروزی برای رسیدن به نزدیکترین ستاره به ما، حدود 1000 سال زمان نیاز دارند.
شاید در قرن آینده، اقامتگاههای فضایی بزرگی ایجاد شود که بتوانند هزاران انسان را در بربگیرند و شاید آن افراد بتوانند با بهره گیری از انرژی تابشی خورشید، غذا و هوای مورد نیاز خود را تهیه کنند.احتمال دارد موجودات زندۀ دیگری در فضا باشند. چه بسا روزی انسان به صورت گروهی، به بعضی از ستارگان سفر کند، سفری به مدت یک عمر! اما این کار به این زودیها اتفاق نخواهد افتاد.