علم و تفکر

نغمه قرآن

نغمه قرآن

قرآن را نغمه اي است فرحبخش و روح افزا كه ديگر نغمه ها را رسوا ساخته روان آدمي را آرامش بخشيده از آلايش ها و پليديها پاكيزه نموده و درخشش داده و به سوي فضاي لايتناهي آسمان معنويت به پرواز در مي آورد اين نغمه غذاي روح است كه روان آدمي را نويد خوشبختي مي دهد ، سعادت ، طهارت و قداست ارزاني مي دارد .

پيامبر اكرم ( ص ) در مورد اهميت تحسين صوت فرموده اند :

كمل شي ء حليه و حليه القرآن الصوت الحسن

براي هر چيزي زينتي است و زينت قرآن آواي نكوست .

( م 14 1 : ص 614 )

و نيز فرموده اند :‌ان من اجمل الجمال الشعر الحسن و نغمه الصوت الحسن

همانا از بهترين زيباييهاي موي زيبا و آواي صداي نيكو است . ( م 14 :‌ ص 616 )

و هم چنين امام باقر ( ع ) فرمودند :

‹‹ و رجع بالقرآن فان … يحب الصوت الحسن يرفع فيها ترجيها ››

در تلاوت قرآن ترجيع ( صدا در گلو گردانيدن ) بايد رعايت گردد ، زيرا خداوند صوت نيكو را دوست دارد كه در آن ترجيع به كار رود . ( م 14 :‌ ص 616 )

و در حديث آمده است :‌ ‹‹ يس منا من لم يتغ بالقرآن ›› 

از ما ( زمره مسلمين ) نيست آن كسي كه قرآن را با لحن موسيقي اش دوست ندارد . (م 13 1 :‌ص 190 )

قاريان مصري ، پيش از آنكه در دارالقرآن پذيرفته شوند بايد داراي ليسانس دارالفنون باشند تا با متون ترانه ها و انواع آهنگها آشنا گرديده و بتوانند قرآن را با زيباترين نغمه ها و شيواترين آهنگها تلاوت كنند و كلام الهي را به وجه احسن به ترنم در آورند . م 3 2 : ص 181

و در روايت است كه امام سجاد ( ع ) صوت بسيار زيبايي در تلاوت قرآن داشته بطوريكه گاهي مشاهده مي شد ،‌ فروشندگان دوره گرد با شنيدن صوت جذاب حضرت از حركت باز مي ايستادند و لذت مي برند و گاه غش مي كردند و از هوش مي رفتند .

و در روايت ديگر آمده است كه امام باقر ( ع ) بهترين صدا را داشتند . م 18 3 :‌ص 12

چينش واژه ها ، تركيب كلمات و جمله ها و آيات قرآني زيبائيهاي قراواني بدنبال دارد كه محققان علوم قرآني بويژه متأخران بدان پرداخته و دلپذيريهاي آن را نمايانده اند .

از جمله موسيقاي دلپذير و آهنگ تأثير گذارنده آن يكي از اين زيبائيها و جلوه هاي دلپذير چينش واژه ها و … قرآن است .

از اين منظر آيات نظمي آهنگين و آهنگي دلپذير دارد ،‌ چنين است كه هيچ متني در بلند خواندن مانند قرآن آهنگ پذير و تأثير گذار نيست . توصيه هاي مؤكد براي زيباخواني قرآن تغني بدان از سوي رهبران الهي به لحاظ توجه به اين ويژگيهاي قرآن است .

بسيار بودند و هستند كسانيكه با آهنگ زيبا ، صداي دلپذير و موسيقاي سحرآفرين جانها را از عشق به قرآن آكنده و دلها را سوزانده اند ،‌ اين قاريان چه بسيار اشكها بر چشمها نشانده و قلبها را سرشار از خشوع خشيت ساخته اند ،‌ يكي از بلبلان خوش سراي قرآن و نغمه آفرينان كه در بركشيدن يكي از بلندترين وجوه زيبايي قرآني تلاش عيني دارند . كاري بزرگ مصر شحات محمد انور است .

 

14 – ثقه اسلام كليني ، محمد ، اصول كافي ،‌ ترجمه سيد هاشم ، سومي ،‌ ج 4 ، تهران :‌ انتشارات مسجد چهارده معصوم ، سال انتشار …

13 – علامه مجلسي ،‌ محمد باقر بحارالانوار – ج 89 ،‌ بيروت ، مؤسسه الوفا ، 1403

3 – ايراني ،‌ اكبر ،‌ حقيقت موسيقي عنائي ، تهران :‌ انتشارات تبليغات اسلامي 70

18- ثقه الاسلام كليني ،‌ محمد ،‌ اصول كافي ،‌ترجمه سيد هاشم رسولي ،‌ ج4 – تهران انتشارات : مسجد چهارده معصوم