ساری
ساری
ساری مركز استان مازندران است. شهر ساری در طول جغرافیایی ۲۸/۴۸ و عرض جغرافیایی ۴۰/۳۶ درجه واقع شده است. ارتفاع ساری از سطح دریا ۴۰ متر است و فاصله آن تا تهران ۲۵۰ كیلومتر است. در فاصله كمی از شهر، سواحل زیبای دریای خزر قرار دارد كه به راحتی قابل دسترسی است. شهرستان ساری دارای آب‌وهوای معتدل خزری است. شهرستان ساری مركز تجارت و صنعت هم است. مهاجران فراوانی از نقاط دیگر كشور مشغول به كار در این شهرستان است.
از سلسله جبال البرز که در منتهی الیه جنوب شهرستان واقع است هفت رشته فرعی در جهت جنوب به شمال متمایل به غرب منشعب و در فاصله ۵ الی ۳۰ کیلومتری دریای خزر هم سطح زمین می‌شود، ارتفاع متوسط آن در حدود ۳ هزار متر است.
شهرستان ساری از شمال به دریای مازندران، از مشرق به شهرستان نکاء از جنوب به استان سمنان و از مغرب به شهرستان‌های جویبار قائم شهر و سوادکوه محدود است. ساری مرکز استان مازندران از جمله شهرهای بزرگ طبرستان و مرکز فرمانروایی اسپهبدان بود. دکتر «سید حسن حجازی کناری» در کتاب «نام‌های باستانی مازندران»، ساری را محل سکونت گروهی از آریایی‌های مهاجر می‌داند و معتقد است که ساری باید کلمه‌ای به صورت سری آریه یا (ساآریه) بوده باشد.
تاریخچه شهر ساری
تاریخچه شهر ساری بافت شهری ساری مرکز استان مازندران رابه طوس بن نوذر نسبت می دهند که در قرن اول هجری به دست فرخان بن دابویه از ملوک گاوباره تجدید بنا شده است . مسجد بزرگ ساری اولین بنایی بود که مسلمین توسط ابوالخطیب ، نخستین حاکم عباسی طبرستان ، در سنه 140 هجری قمری احداث کردند و سپس در همان مسجد جامع شهررا نیز بنا کردند. بنای این مسجد در زمان هارون الرشید به وسیلهْ یحیی بن یحیی شروع و توسط مازیار بن قارون تمام شد.
ساری بعد از اسپهبدان نیز تقریباُ تا به امروز مرکز مازندارن بوده است و فرمانروایان طاهری ، زیدی و آل باوند تا سال 635 هجری در آنجا حکومت کرده اند. این شهر در سال 298 هجری توسط اقوامی که از دریای خزر و سواحل آن هجوم آورده بودند به آتش کشیده شدو در اوایل قرن چهارم در اثر سیل صدمات بسیار دید و خراب شد. ساری در زمان سلطان محمد خوارزمشاه و نیز بعد از آن ، در حملهْ مغول آسیب دید و درزمان مستوفی ، شهر تقریباُ ویرانه بود. در زمان شاه عباس اول بناهای مهمی در ساری ساختند. هنگامی که زندیه طبرستان را فتح کردند مرکز طیرستان ، از ساری به بارفروش (بابل کنونی) منتقل شد. در دورهْ‌آغامحمدخان قاجار (1200 – 1211 هـ . ق) مرکز مازندران مجدداُ از بارفروش به ساری منتقل گردید. زلزله سال 1220 هـ . ق باعث تلفات جانی زیادی شد و شهر بیش از پیش روبه ویرانی نهاد. در دوران اخیر با عبور راه آهن از کنار شهر و احداث خیابانها و ساختمانهای دولتی بار دیگر ساری رو به آبادانی نهاد و امروزه یکی از شهرهای زیبای استان مازندران و شمال کشور است.
مراکز تاریخی و باستانی
مجموعه صفوی فرح آباد
این مجموعه در روستای فرح آباد در 28 کیلومتری شمال ساری ، نزدیک دریای مازندران واقع شده است و در عهد سلاطین صفوی مخصوصا در زمان شاه عباس کبیر از مهم ترین بنادر شمال ایران و مرکز مبادلات تجاری محسوب میشد. به همین دلیل کاخ سلطنتی، مساجد، مدارس، بازار، حمام، پل و باغ درآن احداث شده بود و مدتی از سال نیز محل سکونت و تفرجگاه سلاطین صفویه بود. متأسفانه براثر بی توجهی اهالی و دولت های وفت و غارت آن به وسیله یک دسته از قزاقان شورشی تزاری به سرکردگی استپان رازین اکثر آثار گرانبها وابنیه مهم آن تخریب شد. و فعلاً تنها خرابه های مسجد، مدرسه پل و دیوارهای باغ سلطنتی آن باقی مانده که چیزی جز تأثر و حسرت به بار نمی آورد.
برج رسکت
بنای برج رسکت (واقع در روستای رسکت او بخش دودانگه) در آغاز فرن پنجم هجری قمری ساخته شد. این برج شامل بدنه آجری و گنبد است که حد فاصل قسمت فوقانی بدنه و آغاز گنبد آن تزئینات مقرش کاری شده است و دو کتیبه آجری نیز به خط پهلوی ساسانی و خط کوفی درروی آن به چشم می خورد.
برج سلطان زین العابدین
برج سلطان زین العابدین به خاطر شیوه معماری و گنبد هرمی شکل هشت وجهی و همچنین تزئینات کاشی کاری صندوق نفیس چوبی، در ردیف بهترین ابنیه تاریخی مذهبی ساری به شمار می آید. در بالای در ورودی آن، کتیبه ای به خط رقاع بر روی کاشی نقش شده که مضمون آن چنین است: عمل سید علی بن سید کمال الدین بناء آملی.
جاذبه های طبیعی
پارک جنگلی میرزاکوچک خان
این پارک زیر نظر سرجنگل داری ساری اداره می شود و در کیلومتر 18 جاده آمل به تهران واقع شده است. درحال حاضر پارک مزبور مورد استفاده مسافران بین راهی و شهروندان آملی قرار می گیرد و دارای امکانات تفرجگاهی مانند: آلاچیق، آب آشامیدنی، سرویس دستشویی، اجاق، میزو نیمکت است. این پارک در ایام تعطیل مورد استفاده اهالی شهرهای همجوار مانند آمل و بابل قرار می گیرد. رودخانه هراز که از ضلع شرقی این پارک می گذرد، جلوه خاصی به آن بخشیده است .
پناهگاه حیات وحش دشت ناز
این پناهگاه که درحدود 55 هکتار وسعت دارد، درشمال شرقی ساری با فضایی از جنگل های جلگه ای قرار گرفته، از سال 1346 به صورت محل تکثیر گوزن زرد ایرانی درآمده است. در این پناهگاه ضمن حفاظت و نگهداری گوزن زرد ایرانی که تعلیف آنها دستی صورت می گیرد همه ساله تعدادی از گوزن های تولید شده را به زیست گاههای اصلی، یعنی حواشی رودخانه دز و کارون منتقل می کنند. تعدادی از گوزنهای این پناهگاه به جزیره اشک در دریاچه ارومیه نیز انتقال داده شده اند.
اماکن زیارتی و مذهبی
امام زاده عباس
بنای امامزاده عباس ساری از نظر شیوه معماری و شکل گنبد هرمی آن ، اهمیت تاریخی و هنری دارد. داخل صحن بقعه ، صندوق چوبی نفیسی برروی مرقد قرار دارد که تاریخ سال 897 هـ . ق برروی آن حک شده است . دراین بقعه سه تن از امامزادگان به نام امامزاده عباس ، محمد و حسن مدفون هستند .
بنای امامزاده یحیی
ساختمان برج آجری امامزاده یحیی در شهر ساری واقع شده و دارای صندوق نفیس چوبی است که از اهمیت هنری و تاریخی برخوردارند. طبق کفاد کتیبه موجود، صندوق چوبی در سال 849 هجری قمری ساخته شده و بانی آن خواجه حسن نام و کاتب کتیبه آن، فخرالدین مطهربن عبدالله الداعی است. به استناد شجره نامه موجود، امامزاده یحیی از فرزندان امام موسی کاظم (ع) است