آمل

• نویسنده:
• تاریخ:
• منبع:
• گروه: علوم انسانی

تاریخچه شهر آمل

شهر آمل از شهرهای بسیار قدیمی ایران در استان مازندران است. بعضی مورخان و جغرافی نویسان سابقه آن را به دوره پیشدادیان و کیائیان نسبت داده اند. شهر آمل با توجه به اشیاء و سکه هایی که از آن به دست آمده در دوره ساسانی پایتخت یامرکز آن منطقه بوده است. احتمالا مردم آمل در زمان حکومت مهدی خلیفه عباسی، به دین اسلام گرویدند و بعد از آن بناهای اسلامی در آنجا ساخته شد.

اوایل قرن هفتم حسام الدین اردشیر مرکزیت را از ساری به آمل آورد و قصر خود را در آنجا برپا داشت. در سال 795 هـ. ق امیر تیمور گورکانی آمل و ساری را غارت کرد و فرمان قتل عام ساکنین آن ها را صادر کرد و سه قلعه مهم از جمله ماهان سر را با خاک یکسان کرد. از آن پس آمل روبه ویرانی نهاد. آمل جدید در جوار شمال آمل قدیم بنا شده است وامروزه یکی از شهرهای آباد و زیبای شمال ایران به شمار می رود.

مراکز تاريخي و باستاني
قلعه شاهندشت ( ملك قلا) 
اين قلعه كه به ملك قلا معروف است، ظاهراُ به نام ملك بهمن آخرين سلطان لاريجان نامگذاري شده است. آثار ويرانه هاي اين قلعه بالاي كوهي مشرف به دهكده شاهاندشت ( از روستاهاي لاريجان ) هنوز خودنمايي مي كند.
حمام اشرف آمل 
اين حمام از بناهاي قرن دوازدهم هجري قمري است كه در نياكي محل آمل واقع شده است. مصالح عمده حمام آجرو سنگ است وديوارهاي آن تماماً با كاهگل و دوغاب آهك، اندود شده است. حمام اشرف تنها باقي مانده حمام هاي قديمي شهر آمل است . 
پل دوازده پله 
پل آجري دوازده پله بر روي رودخانه هراز در وسط شهر آمل احداث شده و دو بخش شرقي و غربي شهر را به همديگر متصل مي كند. قدمت بناي پل به سال 1018 هـ .ق مي رسد. اين پل بيشتر به خاطر نقش حياتي و سازنده آن، يكي از معتبرترين پل هاي تاريخي مازندران به شمار مي آيد.

جاذبه هاي طبيعي
چشمه آب گرم آب آهن يا آب فرنگي 
اين چشمه بالاي روستاي آب اسك لاريجان، ميان بيدستان ازارو قرار دارد. آب اين چشمه داراي تركيبات سولفات دوفروكربنات و دوفراسيدكربنيك آزاد است. استحمام و نوشيدن آن براي افراد مبتلا به بيماري كم خوني و جلدي توصيه شده است. 
آب معدني استراباكو 
اين آب گرم بين راه لاريجان به روشاق، نزديك روستاي بايجان در محلي به نام قلابن قرار دارد، از كوهي مي جوشد و پس از چند متر به رودخانه هراز مي ريزد. آب اين چشمه ماده اي به نام زبيق دارد كه درمان امراض جلدي ، به ويژه بيمارهاي عفوني مؤثر است . 
چشمه آب گرم آب اسك 
اين آب گرم در روستايي به همين نام از بخش لاريجان قرار گرفته و داراي تركيبات اسيد كربنيك و بيكربنات دوسود است. پيرامون اين چشمه قشرهاي آهكي پديد آمده  كه به مرور زمان به سنگ هاي مرمر تبديل شده است. اين آب گرم براي درمان امراض جلدي از قبيل اگزما و زخمهاي كهنه توصيه شده است. علاوه بر آب گرم فوق، آب معدني هاي ديگري نيز در آب اسك وجود دارد كه براي رفع امراض جلدي و گوارشي توصيه شده اند.
آب گرم رينه 
اين آب گرم در نزديكي شهر رينه لاريجان قرار گرفته است و هر ثانيه هزار ليتر آبدهي دارد. اين آب براي درمان بيماري هاي جلدي، مفصلي و عفوني مؤثر است . 
آبشارشاهندشت لاريجان 
اين آبشار در بالاي كوهي به همين نام در جوار قلعه ملك بهمن قرار گرفته است و بيش از 50 متر ارتفاع دارد. مشروبي بودن آب چشمه و نزديكي آن به جاده هراز، راه سواره، چشم اندازهاي زيبا و سرسبز، قابليت هاي جهانگردي آن را به طور چشمگيري افزايش داده است.
درياچه ساهون 
اين درياچه در دامنه هاي جنوب غربي قلعه دماوند، نزديك روستاي نوا قرار گرفته است. ارتفاع آن از سطح دريا بيش از 3000 متر است. در گذشته بيش از 1000 هكتار وسعت داشته و تا نيم قرن پيش پر از آب بوده كه به مرور زمان بر اثر دخالتهاي انسان حجم آب آن كم شده است. در حال حاضر به صورت مردابي در آمده است.

مراکز دیدنی و تاریخی

• قلعه شاهندشت
• حمام اشرف آمل
• پل دوازده پله
• امامزاده ابراهیم
• امامزاده عبدالله
• آب گرم آهن
• آب معدنی استراباکو
• چشمه آب اسک
• آب گرم رینه
• آبشارشاهندشت لاریجان
• دریاچه ساهون
• خانه اربابی

 اماکن زیارتی و مذهبی

آرامگاه امامزاده ابراهیم آمل