علم و تفکر

بابل

بابل:

شهر بابل‌ در فاصله‌ 268 كيلومتري‌ تهران واقع‌ شده‌ است‌. قسمت‌ شمال‌ و مركز آن‌ شهرستان‌ در دشت‌ واقع ‌شده‌ و قسمت‌ جنوبي‌ آن‌ كوهستاني‌ است‌. آب‌ و هواي‌ نواحي‌ كوهستاني‌ سردسيري‌ و آب‌ و هواي‌ نواحي‌ جلگه‌اي‌ آن‌ مرطوب‌ و معتدل‌ است‌. بابل‌ يكي‌ از شهرهايي‌ است‌ كه‌ در دوران‌ اسلامي‌ نيز وجود داشته‌ است‌. اوّلين‌ نام‌ اين‌ شهر (مامطير) بود. درقرن‌ دهم‌ هجري‌ شهر بار فروش‌ در محل‌ آن‌ بناشد و در سال‌ 160 هجري‌ قمري‌ (مازياربن‌ قارن‌) مسجد جامع‌ آن‌را بنا نهاد. بارفروش‌ به‌ عنوان‌ مركز تجاري‌ به‌ ويژه‌ در دوره‌ صفوي‌ از رونق‌ و آباداني‌ بسياري‌ برخوردار بود. در زمان ‌فتحعلي‌ شاه‌ اين‌ شهر اهمّيت‌ قابل‌ توجهي‌ يافت‌. قبل‌ از انقلاب‌ اكتبر روسيه‌ ، بابل‌ از طريق‌ بندر بابلسر با كشور روسيه‌ ارتباط‌ تجاري‌ داشت‌ و به‌ يكي‌ از مراكز مهّم‌ بازرگاني‌ استان مازندران تبديل‌ شده‌ بود. در حال‌ حاضر اين‌ شهر به‌ يكي‌ از شهرهاي‌ زيباي‌ مازندران‌ تبديل‌ شده‌ است‌.

شهرستان‌بابل ‌يكی‌ازشهرستان‌های‌استان مازندران است كه از شمال به‌بابلسر، از خاور به شهرستان های جويبار، قائم شهر، سوادكوه، از جنوب به رشته كوه البرز وشهرستان فيروزكوه و از باختر به آمل محدود می‌شود. مركز شهرستان از نظر جغرافيايی در 52 درجه و 44 دقيقه ی درازای خاوری و 36 درجه و 34 دقيقه‌ي پهنای شمالی و 39 كيلومتری شهر ساری (مركز استان) واقع شده است. قائم شهر نزديك‌ترين شهرستان به بابل‌است.

تاریخچه شهر بابل

بابل از شهرهايی است كه در دوران اسلامی نيز وجود داشته و به نام‌های «مامطيران»، «مامطير»، «بار فروش‌ده»، «بار فروش» و «بابل» شناخته شده است. اولين نام اين شهر «مامطير» بود كه در قرن دهم هجری «بار فروش» و در زمان حکومت محمد خالد،بازار و عمارتی در آن بنا شد. در سال 160 هـ . ق مازياربن قارن مسجد جامع آن را بنا نهادكه شامل مساجد، عمارت، مدارس، دكاكين، سراها و بيوتات بود. «بارفروش» به عنوان مركز تجاری به ويژه در دوره صفوی از رونق، آبادی، وسعت و گستردگی برخوردار شد. شاه عباس اول فرمان داد باغ ارم را در قسمت جنوبی شهر بنا كنند. بابل در زمان فتح‌علی شاه قاجار نيز اهميت قابل توجهی پيدا كرد.پيش‌ازانقلاب اكتبر روسيه، بابل از طريق بندر مشهد سر(بابلسر) با كشور روسيه ارتباط تجاری داشت و به يكی از مراكز مهم بازرگانی استان مازندران تبديل شده بود. بابل امروزی شهری آباد و زيباست. بابل منطقه حاصل خيزی بوده و آب كشاورزی آن از طريق رودخانه ها، دره و چاه های عميق تأمين می‌شود.مهم‌ترين محصولات كشاورزی اين شهرستان را برنج، غلات، حبوبات، ‌صيفی، كنجد، نيشكر، كنف، پنبه، مركبات، بادام زمينی تشكيل مي‌دهند. اين منطقه از ديدني هاي بي‌شماري برخوردار است. تپه های شال كتی، بالكن، چهار كتی، امام زاده قاسم، بازار قديمی، بقعه‌درويش فخرالدين، بقعه سلطان محمد طاهر، پل محمد حسن خان، تكيه مقريكلا و كاخ بابل‌برخي از مهم‌ترين ديدني هاي اين شهرستان را تشكيل مي‌دهند.

مراکز تاریخی و باستانی

کاخ بابل ساختمان این کاخ که به دوره پهلوی مربوط است ، در باغ مصفایی در جنوب بابل قرار دارد و محل فعلی دانشکده پزشکی مازندران است. بنای کاخ دو طبقه است، با اتاق ها و سالن های متعدد و مزین به گچبری هیا بسیار زیبا . مصالح عمده ساختمان کاخ را سنگ تشکیل می دهد و نمای خارجی آن عناصر تزئینی بسیار جالب دارد. تزئین داخلی و خارجی کاخ ، ویژگی های خاص و منحصر به فردی دارد که مشابه آن در کاخ های دیگر این دوره کم تر دیده می شود.

پل محمد حسن خان

در اوایل حکمرانی کریم خان زند، به سال 1146 ، محمد حسن خان( جد آغا محمد خان قاجار) که شهر بارفروش و سایر نقاط مازندران را تصرف کرده و در جنگ بر کریم خان زند پیروز شده بود، بر روی رودخانه بابل پل بزرگی احداث کرد که تا امروز باقی مانده و به پل محمد حسن خان معروف است. این پل دارای هفت چشمه (طاق) اصلی و دو چشمه فرعی است که ارتفاع آن از بستر رودخانه 11 متر است. این پل با طول 140 متر و عرض 6 متر ، یکی از پل های مهم استان از نظر مسائل اقتصادی و ارتباطی به شمار می آید

اماکن زیارتی و مذهبی

بقعه سلطان محمد طاهر

اين بقعه که در کيلاکلا واقع شده و مدفن سلطان محمد طاهر از فرزندان امام موسى کاظم (ع) است که از نظر سبک معمارى به بناى امام‌زاده يحيى در شهر سارى شباهت دارد. در اين مقبره صندوق چوبى نفيسى قرار دارد که تاريخ آن به سال ۸۷۵ هجرى قمرى مربوط است. داخل مقبره علاوه بر صندوق چوبى يک قطعه سنگ قبر وجود دارد که در اطراف آن آيات قرآنى به خط نسخ ممتاز حک شده است.

امامزاده قاسم ( بقعه آستانه)

بناى تاريخى امام‌زاده قاسم در آستانهٔ‌ بابل، به قرن نهم هجرى قمرى تعلق دارد. اين بقعه که مدفن امام‌زاده قاسم، ‌ فرزند حضرت موسى کاظم (ع) است به بقعهٔ آستانه مشهور است. داخل صحن بقعه دو صندوق نفيس چوبى قرار دارد که صندوق اصلى آن به تاريخ ۸۸۸ هجرى قمرى مربوط است و به دست استاد احمد نجار ساروى ساخته شده است.