زندگی نامه محمد غزالی
زندگی نامه امام محمد غزالی
حجه الاسلام، ابو حامد، امام محمد غزالی طوسی ، بزرگمردی که در سال 437 - 450 هجری در روستای طابران طوس متولد شد ، کودکی و جوانيش صرف دانش اندوزی و جهانگردی شد تا آنکه در مرز چهل سالگی در انواع رشته های علوم اسلامی سرآمد دانشوران روزگار خود گشت و نامش در سراسر جهان اسلام آن روزگار زبانزد همگان گرديد.
غزالی با نوشته های عميق و پرمغز خود به انواع علوم اسلامی جان تازه ای داد، و در زمينه تصوف و عرفان، فلسفه و کلام، روان شناسی و اخلاق، نوآوريها کرد. وی از 39 سالگی به بعد برای تصفيه روح خود مردم گريز شد و تا پايان عمر در گمنامی و گوشه نشينی بسر برد. سرانجام در سال 490 - 505 هجری - پس از پنجاه و پنج سال زندگی پر ثمر چراغ زندگیش در زادگاهش خاموش شد .
نام کامل وی حجه الاسلام ابوحامد محمد بن محمد بن محمد غزّالی طوسی است. پدر غزالی پارسا مردی بوده صوفی مسلک، که در شهر طوس حرفه غزالی يا نخ پشم فروشی داشته است. وچون مرگ اين صوفی نزديک شد، دو فرزند خود - محمد و احمد - را با مختصر اندوخته ای که داشت به دوستی از هم مسلکان خويش سپرد و به اوگفت : چون بر اثر محرومی از هنر خواندن و نوشتن اندوه فراوان خورده ام آرزودارم که فرزندانم ازين هنر بهره مند گردند.
آغار يتيمی ( احتمالاً 444 - 457 هجری )
پس از يتيم شدن اين دو کودک، وصی درستکار تربيت آنان را برعهده می گيرد تا هنگامی که ميراث اندک پدرشان تمام ميشود و خود صوفی از اداره زندگی آنان فرو می ماند. آنگاه با اخلاص به آن دو پيشنهاد ميکند تا برای گذران زندگی و ادامه تحصيل در زمره طلاب حقوق بگیر مدرسه ای از مدارس دينی شهريه بدهِ روزگار خود درآيند؛ و آنان از راه ناچاری پيشنهاد وی را می پذيرند. اين سخن ابوحامد محمد غزالی که "برای غيرِ خدای عمل آموختم، ولی علم جز خدای را نپذيرفت" می تواند بازگوی اين حقيقت باشد.
راه يافتن به مدرسه (450 - 463 هجری )
اين تاريخ نيز تقريبی است، يعنی ممکن است يکی دو سال پيش از اين در شمار طلاب جيره خوار مدرسه جای گرفته باشد.
وی پس ازآنکه در مدرسه دينی از حداقل نيازمنديهای زندگی برخوردار شد، با خاطر آسوده و اميد فراوان، دل به کتاب سپرد و گوش به سخن استاد فرا داد تا هنگامی که برای آموختن علم فقه آمادگی پيدا کرد و توانست در رديف شاگردان خوب نخستين استادش، احمد بن محمد رادکانی، جای گيرد. نخستين دوره طلبگی غزالی را در طوس - براساس برخی قراين - می توان حدود پنج سال حدس زد؛ يعنی هنگامی که وی از شهر طوس رهسپار جرجان شد تا از محضر دومين استادش، ابوالقاسم اسماعيلی جرجانی، بهره ور شود، احتمالاً نوجوانی هيجده يا نوزده ساله بود.
آغاز استادی در نظاميه بغداد
غزالی در سال چهارصد و هشتاد و چهار از طوس رهسپار بغداد شد، مردم اين شهر مقدمش را به گرمی پذيرا شدند. خيلی زود زبانزد خاص و عام گرديد. در سال 478 هجری، غزالی يکی از بزرگانی بود که با عنوان حجه الاسلام و استاد برگزيده نظاميه بغداد، در مراسم نصب المستظهر بالله - بيست و هشتمين خليفه عباسی- بر مسند خلافت، شرکت کرد و با وی بيعت کرد.
مردم گريزی
پس از آنکه در بغداد به اوج شوکت و شهرت رسيد، و در ميان خاص و عام مقامی برتر از همه پيدا کرد، دريافت که ازاين راه نمی توان به آسايش و آرامش روحی رسيد. پس از ترديد بسيار سرانجام دنباله روِ صوفيان وارسته بی نام و نشان شد. به بهانه زيارت کعبه از بغداد بيرون رفت، چندی به گمنامی به جهانگری پرداخت و سالها در حجاز و شام و فلسطين با خويشتنِ خويش به خلوت نشست تا داروی درد درونی خود را پيدا کند.
تالیفات غزالی
در میان متفکران اسلام هیچ کدام به اندازه غزالی تالیف و تصنیف نکرده است مشهور است که
می‌گویند تالیفاتش را بر روزهای عمرش تقسیم کرده‌‌اند که برای هر روز، چهار جزوه شد
اینک نمونه ای از تالیفاتش :
1- لبسیط، الوسیط، الوجیز در باب فقه
2-مقاصد الفلاسفه در باب تفسیر
3-تهافت الفلاسفه در باب کلام (در سال 488) محک النظر، معیار العلم، میزان العلم در باب منطق
4-الاقتصادی العتقاد- فوائد العقائد- رساله القدسیه در باب کلام
5-جواهر القرآن، کتاب الاربعین، کیمیای سعادت و.. کتابهای دیگر
وفات امام غزالی
ابی حامد محمد غزالی در روز دو شنبه 3 دی 490 شمسی ، 14 جمادی الثانی سال 505 هجری قمری ، و در سن 55 سالگی در شهر طوس در گذشت و در طابران طوس به خاک سپرده شد .