طول و عرض جغرافیایی چیست؟
طول و عرض جغرافیایی خطوطی فرضی بر روی سطح کرۀ زمین اند که موفعیت یک نقطۀ خاص را بر سطح زمین نشان می دهند. طول و عرض جغرافیایی هر دو بر حسب در جه اند. هر درجه 60 دقیقه به 60 ثانیه تقسیم می شود.
به دایره هایی فرضی که از دو قطب زمین می گذرند، نصف النهار می گویند. برای هر نقطه می توان یک نصف النهار در نظر گرفت که از قطب جنوب، آن نقطه و قطب شمال می گذرد. نصف النهار گرینویچ واقع در انگلستان، نصف النهار مبدأ است و برای سنجش طول جغرافیایی تمام نقاط بر روی کرۀ زمین مورد استفاده قرار می گیرد. به این ترتیب طول جغرافیایی هر نقطه عبارت است از فاصلۀ آن نقطه از نصف النهار مبدأ بر حسب درجه. اگر از گرینویچ به سوی غرب حرکت کنیم، تا 180 درجۀ طول غربی و اگر به سوی شرق برویم، تا 180 درجۀ طول شرقی خواهیم داشت. به این ترتیب نیمی از نقاط روی زمین دارای طول غربی و نمیمی دیگر دارای طول شرقی اند.
حال اگر کرۀ زمین را با سطوحی فرضی عمود بر محور زمین قطع کنیم، در محل تلاقی این سطوح و کرۀ زمسن دایره هایی به وجود می آید که به آنها مدار می گویند. بزرگترین مدار از مرکز زمین می گذرد و استوا نام دارد. استوا مبدأ عرض جغرافیایی هر نقطه، فاصلۀ آن نقطه از دایرۀ استوا بر حسب درجه است که می تواند شمالی و یا جنوبی باشد. عرض جغرافیایی استوا صفر، عرض جغرافیایی قطب شمال 90 درجۀ شمالی و عرض جغرافیایی قطب جنوب 90 درجۀ جنوبی است. اندازۀ یک درجۀ عرض جغرافیایی بین 5/110 کیلومتر در استوا و 9/111 کیلومتر در قطبین متغیّر است.
اگر مختصات نقطه ای را داشته باشیم، می توانیم آن نقطه را بر روی زمین یا نقشه بیاییم. هر نقطه بر روی زمین با طول و عرض جغرافیایی مشخص می شود. به طر مثال طول جغرافیایی لندن 5/0 دقیقه غربی و عرض جغرایای آن 51 درجه و 30 دقیقه شمالی است.