علم و تفکر

ستارگان

ستارگان:

ستارگان اجرام آسمانی درخشانی هستند که از زمین به شکل نقاط نورانی چشمک زن مشاهده می شوند. خورشید ما نیز یک ستاره است  و نزدیکترین ستاره به زمین محسوب می شود.

ستارگان کره‌های سوزانی از گاز می‌باشند که مقدار زیادی نور و انواع دیگر انرژی تولید میکنند. که بر خلاف سیارات خود منبع نوراند.

ستارگان در فضا ثابت نیستند و در جهات مختلف و با سرعت های متفاوت حرکت می کنند.این حرکات، از زمین چنان ناچیز به نظر می رسد که گروه های به خصوصی ازستارگان (صور فلکی)* همیشه در فاصله ی معینی از یک دیگر دیده می شوند. اجداد ما، صدها و یا حتی هزاران سال پیش، ستارگان را به همان شکلی می دیدند که ما امروزه می بینیم. آنها آن قدر از ما دور هستند كه اين حركت آنها به چشم ما بسيار ناچيز مي‌آيد.

 

 

اکثر ستارگان با چشم غیر مسلح به رنگ سفید دیده می شوند؛ ولی برخی دیگر سفید متمایل به آبی، زرد، نارنجی و یا قرمزند. در واقع اختلاف دما در سطح ستارگان موجب می شود که آن ها را به رنگ های مختلف ببینیم. ستارگانی که دمای بالایی دراند، سفید و درخشان به نظر می رسند. دما در سطح چنین ستارگانی به بیش از صدها هزار درجه می رسد. در حالی که دمای سطح ستارگانی که درخشش کمتری دارند و به رنگ نارنجی یا قرمز دیده می شوند، در حدود دوهزار درجه است. البته استثناهایی نیز وجود دارد؛ برخی از ستارگان بسیار غول پیکر، به خاطر اندازه بسیار بزرگشان، درخشان و نورانی به نظر می رسند.

 

انرژی:

انرژی ستارگان ناشی از واکنش‌های شیمیایی هسته‌ای است. ماده اصلی تشکیل دهنده ستارگان هیدروژن است. هیدروژن موجود در ستارگان طی فرآیند همجوشی هسته‌ای(واکنش هسته ای شیمیایی) به هلیوم تبدیل می‌شود و در حین این واکنش گرما و نور بسیار زیادی تابش می‌یابد.

 

زایش:

تولد ستارگان در ناحیه‌هایی از فضا که نام سحابی دارند صورت می‌گیرد بدین صورت که ملکول‌های هیدروژن که در ناحیه‌های بزرگی از فضا پراکنده هستند آرام آرام به هم نزدیک می‌شوند و زمانی که ستاره به تعادل بخصوصی برسد پیش‌ستاره و زمانی که بتواند واکنش همجوشی هسته‌ای نیز انجام دهد تا انرژی خود را آزاد کند یک ستارۀ  (رشته اصلی)  به‌شمار می‌آید.

 

اندازه:

ستاره ها اندازه های متفاوتی دارند. کوچکترین ستاره، فقط کمی بزرگ تر از زمین
است. در حالی که ستاره عظیم دیگری وجود دارد (به نام: R136a1) که ده میلیون برابر خورشید قدرت تشعشع دارد و جرم آن ۲۶۵ برابر جرم خورشید است.

 

عمر:

هر ستاره دارای دوره عمر می‌باشد که بسته به نوع ستاره متفاوت است. ستارگان حجیم با نور بیشتر و حرارت زیاد عمر کوتاهتری نسبت به ستارگان کم نور و کوچک دارند.

پایان عمر هر ستاره بستگی به میزان ذخیره هیدروژن در آن دارد. زمانی که هیدروژن درون ستاره‌ای پایان یابد هلیوم تبدیل به سوخت اصلی می‌شود و می‌سوزد. سوختن هلیوم سبب ایجاد گرمای بسیار زیادی می‌شود که تا آن زمان در ستاره پیش نیامده بوده‌است. این گرمای زیاد سبب انبساط ستاره می‌شود و حجم آن را چند برابر می‌کند. مثلاً اگر زمانی خورشید شروع به سوزاندن هلیوم کند آنقدر انبساط می‌یابد که زمین در حجم زیاد آن محو می‌شود. این انبساط تا سر حد مریخ ادامه پیدا کرده و سپس متوقف می‌شود. مرحلهٔ بعدی بستگی به نوع ستاره دارد. ستارگان عظیم پس از این مرحله آنقدر انبساط یافته‌اند که دیگر نمی‌تواند جاذبه‌ای روی سطوح بیرونی خود داشته باشند. پس از آن این ستارگان منفجر شده  و هرکدام سرنوشت خود را نسبت به اندازه و نوعشان پیش میگیرند و تبدیل به نوع دیگری از اجرام و یا اجزا کهکشان شده و به عمر بی پایانشان ادامه می دهند.

 

صورت‌ها و صورت‌واره‌های فلکی : در طول تاریخ، ستاره‌های برجسته‌تر، تحت گروههایی به نام صورت‌ها و صورت‌واره‌های فلکی، گروه‌بندی شده‌ و روشن‌ترین ستارگان نیز نام‌‌گذاری شده‌اند..

خوشه ستاره ای: به گروهی از ستارگان که با نیروی گرانش به هم پیوستگی داشته باشند خوشه ستاره‌ای می‌گویند.